Zarządzanie kryzysowe w szkołach podczas pandemii w Polsce i Republice Czeskiej

‘Zarządzanie kryzysowe w szkołach podczas pandemii w Republice Czeskiej i Polsce’

POLSKA dr inż Jacek Trembecki

W ramach zarządzania kryzysowego wzięto pod uwagę następujące aspekty:

1.Czasowe ograniczenie lub zawieszenie działalności placówek oświatowych w związku z pandemią-podstawy prawne.

Ustawa z 2 marca 2020 r., tzw. ustawy covidowej 3, w art. 28 wprowadziła do ustawy Prawo oświatowe dwa nowe artykuły dotyczące ograniczenia lub zawieszenia działalności placówek i przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego, oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, przeprowadzania egzaminów, organizacji roku szkolnego i organizacji pracy tych jednostek.

2.Organizacja kształcenia i wychowania na odległość-główne założenia:

Wprowadzenie kształcenia na odległość wymagało szybkiego przejścia z tradycyjnych metod pracy do nowych, chociaż nie całkiem nieznanych metod. Prowadzenie, w związku z ograniczeniem funkcjonowania jednostek oświatowych, zajęć z użyciem metod i technik kształcenia na odległość ma odbywać się w szczególności z wykorzystaniem:

-materiałów i funkcjonalności narzędzia informatycznego, jakim jest platforma e-podręczniki,

-materiałów dostępnych na stronach internetowych urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, stronach internetowych jednostek podległych temu ministrowi lub przez niego nadzorowanych, w tym na stronach internetowych Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych,

-materiałów prezentowanych w programach publicznej telewizji i radiofonii,

-innych niż wymienione wyżej materiałów wskazanych przez nauczyciela.

Problemy związane z kształceniem na odległość: brak sprzętu, problemy techniczne,brak wystarczających umiejętności do obsługiwania sprzętu i różnych programów czy platform, brak wparcia ze strony rodziców ( ze względu na brak czasu).

3.Zadania dyrektora jednostki oświatowej w związku z organizacją kształcenia na odległość.

Do zadań dyrektora szkoły należy określenie godzin, w których nauczyciele będą pracować zdalnie

i komunikować się z uczniami, opracowanie, we współpracy z nauczycielami, tygodniowego zakresu

treści nauczania do zrealizowania w poszczególnych oddziałach, uwzględniającego m.in. specyfikę

zajęć i równomierne obciążenie uczniów w poszczególnych dniach tygodnia.

4.Modele zarządzania szkołami w kontekście nauki zdalnej:

-model menedżerski

-model przedsiębiorczy

-model konkurencyjny

-model scentralizowany

-model demokratyczny

-model nieingerujący.

Co dalej po pandemii? Zespół naukowców z IFTF – Institute for the Future Uniwersytetu w

Phoenix wraz z pracownikami firm takich jak IBM czy Studio Walta Disneya przygotował listę

niezbędnych kompetencji, które będą najważniejsze dla pracodawców w 2020 roku. Oto one:

1.Sense-making: zdolność do odkrywania, ale i nadawania głębszego sensu temu, co chcemy

wyrazić.

2. Social intelligence: inteligencja społeczna, czyli zdolność do komunikowania się w prosty i bezpośredni sposób, a także wchodzenia w relacje międzyludzkie.

3. Novel and Adaptive thinking: myślenie adaptacyjne, biegłość w rozwiązywaniu problemów, wymyślaniu rozwiązań i odpowiedzi wykraczających poza schemat.

4. Cross-cultural competency: kompetencje międzykulturowe, czyli zdolność do operowania w zróżnicowanym środowisku kulturowym.

5. Computational thinking: zdolność przetwarzania dużej ilości informacji i rozumowania opartego na danych (zwłaszcza wyciągania wniosków z tzw. Big Data).

6. New-media literacy: umiejętność korzystania z nowych mediów, czyli nie tylko publikowanie postów na Facebooku w najbardziej odpowiednim czasie. To także zdolność do krytycznej oceny i opracowania treści publikowanych w nowych mediach oraz wykorzystania ich w skutecznej komunikacji.

7. Transdisciplinarity: interdyscyplinarność podjmowana jako umiejętność czytania i rozumienia pojęć w wielu dyscyplinach.

8. Design mindset: myślenie wieloaspektowe (konwergencyjne i lateralne).

9. Cognitive load management: zdolność do zmaksymalizowania funkcjonowania poznawczego i przyswajania wielu bodźców przy użyciu różnych narzędzi i technik.

10. Virtual collaboration: zdolność do współpracy w wirtualnej przestrzeni w sposób wydajny.

CZECHY mgr Kateřina Součková

Kryzysy to sytuacje, w których zwykłe środki podejmowane przez władze administracyjne i inne siły bezpieczeństwa są niewystarczające i w których konieczne jest użycie dodatkowych zasobów, aby poradzić sobie z sytuacją" (Rais, 2007).Do podstawowych "złotych" zasad zarządzania kryzysowego należą:

- Planowanie (zarządzanie ryzykiem, symulacje, szkolenia)

- Skuteczne przywództwo

- Jasna komunikacja.

Podczas I fali pandemii w dniu 11 marca 2020 r. Ministerstwo Zdrowia Republiki Czeskiej, po spotkaniu z Radą Bezpieczeństwa Narodowego, podjęło decyzję o zastosowaniu środka nadzwyczajnego - do odwołania - w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się choroby:"Zakaz osobistej obecności uczniów i studentów podczas nauki i studiów w czeskich szkołach podstawowych, średnich, wyższych zawodowych i wyższych" - prawo do nauki zostało zagrożone.12 marca 2020 r. pocztą elektroniczną nadano zarządzenie dyrektora VŠ, SZŠ i OA Trutnov:

"Wszyscy nauczyciele (w tym nauczyciele zdalni) są zobowiązani do zapewnienia uczniom materiałów i pomocy do samokształcenia w formie elektronicznej, gdy nie prowadzą bezpośrednich zajęć dydaktycznych w salach lekcyjnych w czasie obowiązywania nadzwyczajnego środka Rządu Republiki Czeskiej."

"Dyrekcja szkoły zaleca tworzenie i przetwarzanie tematycznych arkuszy pracy, które uczniowie mogą wydrukować i wypełnić ręcznie w domu (jako dowód, że sami je opracowali, a nie skopiowali od kolegów), dyrekcja szkoły zaleca również korzystanie z systemów komunikacji KOMENS w Bakaláři, MOODLE i powszechną komunikację z uczniami za pomocą poczty e-mail".

Najczęściej używane systemy do komunikacji z uczniami podczas 1 fali pandemii :

-MOODLE - studenci nie korzystali z niego podczas zajęć stacjonarnych, nie wiedzieli jak się do niego dostać, nie wiedzieli jak z niego korzystać

-Email - były emaile klasowe, ale bardzo trudne do użycia dla nauczycieli

-Microsoft Teams.

Do czego doprowadził Covid?

-Zakaz praktycznego nauczania w szpitalach

-Studenci kierunków Pielęgniarstwo Praktyczne i Pielęgniarstwo Ogólne nie mogli odbywać praktyk zawodowych w szpitalach

-Nauczanie odbywało się na odległość

-Studenci stracili około 120 godzin praktyk zawodowych w szpitalach.

Fala 2 pandemii COVID – 19 rozpoczęła się jesienią i zimą 2020/2021 r.

Szkoły zostały ponownie zamknięte w dniu 12 października 2020 r. i były zamknięte ponad rok z niewielkimi przerwami.

Zarządzanie kryzysowe w drugiej fali pandemii było znacznie bardziej skuteczne:

-Wszyscy nauczyciele w szkole zostali wyposażeni w sprzęt ICT (komputery stacjonarne, laptopy, tablety), który można podłączyć do systemów szkolnych w domu.

-Do komunikacji z rodzicami wykorzystano system informacyjny Bakaláři (zebrania rodziców on-line), a dla uczniów platformę Microsoft Teams.

-W sierpniu 2020 r. odbyło się szkolenie dla nauczycieli z obsługi Microsoft Teams

-Nauczycielom zalecono regularne komunikowanie się w harmonogramie podobnym do harmonogramu nauczania

-Zalecono również połączenie nauczania asynchronicznego i synchronicznego,

-Wszyscy uczniowie są wyposażeni w technologie informacyjno-komunikacyjne (uczniowie nieposiadający komputerów zostali oznaczeni, a szkoła wypożyczyła niezbędny sprzęt)

-Dla uczniów z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji społecznej - oferowanie kart SIM z darmową transmisją danych.

Mimo podjętych starań wielu uczniów zgłasza problemy natury psychicznej wynikające z izolacji społecznej.

Napisane na: 8. 12. 2021