„Nauki przyrodnicze-teoria i praktyka”
POLSKA dr inż. Marta Pokora-Carzyńska
Profilaktyka zdrowotna obejmuje racjonalne żywienie oraz aktywność fizyczną. Wiemy,że prawidłowe odżywianie ma moc zapobiegania chorobom jak również wspomagania ich leczenia jeśli już wystąpią. Do związków, które wykazują szczególne znaczenie prozdrowotne należą biologicznie aktywne peptydy uzyskiwane z białek żywnościowych. Aktywność biologiczna peptydów polega na ich roli przeciwutleniającej,przeciwnadciśnieniowej, immunomodulatorowej, przeciwnowotworowej,opioidowej oraz przeciwbakteryjnej i w wiązaniu i transporcie związków mineralnych. Biologicznie aktywne peptydy wpływają ,w związku z tym, pozytywnie na układ krwionośny, pokarmowy, nerwowy i immunologiczny.
Biopeptydy mogą być wykorzystywane w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, takich jak:
a)choroby układu krążenia,
b)insulinooporność i cukrzyca typu 2,
c)choroby nowotworowe,
d)infekcje wirusowe i bakteryjne,
e)choroby neurodegeneracyjne.
Jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób cywilizacyjnych jest nadciśnienie tętnicze. Podawanie leków syntetycznych, chociaż konieczne, wiąże się z szeregiem skutków ubocznych, takich jak: kaszel, wysypki skórne, niekontrolowany spadek ciśnienia poniżej normy, utrata smaku, obrzęk naczynioruchowy, zmniejszona czynność nerek. W porównaniu z lekami tradycyjnymi naturalne peptydy z żywności nie wywołują efektów ubocznych.
Jakie produkty zawierające biopeptydy są szczególnie polecane chorym na nadciśnienie? Są to: biała mleka i ich hydrolizaty,fermentowane produkty mleczarskie,pszenica, kukurydza, ryż,soja,gryka, fasola,rzepak, czosnek, ziemniaki, mięso wieprzowe i drobiowe,jaja, ryby i owoce morza.
Biopeptydy wykazują również pozytywne działanie na cukrzycę-kolejną chorobę nękającą ludzi na całym świecie. Ich prozdrowotne właściwości wiążą się z zdolnością hamowania aktywności enzymów uczestniczących w gospodarce insulinowej. Kilka lat temu amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków zatwierdziła 15 leków peptydowych, które postrzegane są jako bezpieczny i obiecujący środek przeciwcukrzycowy.
Udowodniono również,że biopeptydy mogą bardzo wspierać układ immunologiczny człowieka oraz łagodzić przebieg Covid-19. Białka mleka ssaków to cenne źródło peptydów mogących regulować funkcje odpornościowe poprzez działanie hamujące lub stymulujące wobec elementów układu immunologicznego. Okazuje się,że istnieje możliwość ograniczania wnikania wirusa SARS-Cov2 do komórki oraz jego replikacji.
Warto więc zwrócić uwagę na to, co spożywamy i wprowadzić do swojej diety pokarmy bogate w biologicznie aktywne peptydy.
CZECHY mgr Petra Čadova
Wykorzystanie IT w nauczaniu chemii wydaje się mieć pozytywny wpływ na zainteresowanie uczniów przedmiotem ze względu na bardziej atrakcyjną formę zajęć. Można do tego celu wykorzystać komputery, laptopy, tablety, projektory,aparaty cyfrowe, kamery termowizyjne,tablice interaktywne, ekrany dotykowe,telefony komórkowe i system pomiarowy Pasco.Č Oprócz ww. narzędzi można również wykorzystać materiały dostępne w internecie w postaci podręczników multimedialnych, stron ze specjalistycznym nazewnictwem oraz przeprowadzonymi badaniami i platform z grami dydaktycznymi, które można wykorzystać na zajęciach z chemii. Cenną pomocą naukową są również aplikacje , takie jak: chemix.org,chemsketch,moodle i corinth. To, co stanowi o atrakcyjności tych narzędzi to fakt,że różnią się od tradycyjnych metod nauczania, dają więcej możliwości zaobserwowania pewnych zjawisk, zmuszają uczniów do aktywności, wspierają ich kreatywność i usprawniają proces uczenia się. Jeśli chodzi o nauczycieli to ww narzędzia ułatwiają ich pracę w sensie dostępności do pewnych materiałów oraz wizualizacji różnych procesów.
Napisane na: 14. 6. 2023